تبیین الگوی مدیریت کارآمد در روستاهای فاقد مدیریت نوین (دهیاری): مورد مطالعه بخش مرکزی شهرستان بویراحمد

تبیین الگوی مدیریت کارآمد در روستاهای فاقد مدیریت نوین (دهیاری): مورد مطالعه بخش مرکزی شهرستان بویراحمد چکیده مدیریت روستایی یکی از ارکان حیاتی و ضروری توسعه ی روستایی محسوب می شود، چرا که در نبود مدیریتی کارآمد در نواحی روستایی، برنامه های توسعه ی روستایی نیز با مشکلات بی شماری مواجه خواهند شد. این در حالی است که به خاطر محدودیت های اقتصادی و پراکنده بودن روستاها نمی توان تمامی روستاهای کشور را تحت پوشش مدیریت نوین روستایی (دهیاری ها) قرار داد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف ارائه الگویی کارآمد برای اداره روستاهای فاقد دهیاری، در بخش مرکزی شهرستان بویراحمد با بهره گیری از روش ترکیبی شامل روش های کمّی (پیمایش) و کیفی (مصاحبه با گروه متمرکز) به فراخور مراحل و اهداف تحقیق صورت پذیرفته است. جامعه ی آماری شامل دو گروه نخبگان محلی (اعضای شوراهای اسلامی) روستاهای فاقد دهیاری در بخش مرکزی شهرستان بویراحمد، و کارشناسان توسعه ی روستایی استان بودند. گردآوری داده ها از گروه اول (نخبگان محلی روستاها) با تکمیل پرسشنامه و به صورت مصاحبه ی ساختارمند و گروه دوم (کارشناسان توسعه ی روستایی استان) به صورت مصاحبه ی گروه متمرکز طی یک جلسه هم اندیشی انجام گرفت. روایی صوری پرسشنامه ی نخبگان توسط گروهی از متخصصین تأیید و پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (499/0 تا 853/0) به دست آمد. برای نمونه گیری در گروه اول از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شد و با استفاده از جدول تعیین اندازه نمونه پاتن، از میان پنج دهستان بخش مرکزی سه دهستان و سپس 40 روستا به عنوان تعداد نمونه برآورد و انتخاب شدند. در هر روستا حداقل سه نفر از نخبگان محلی مورد مصاحبه قرار گرفتند. گروه دوم نیز به صورت تمام شماری از 17 سازمان و نهاد مرتبط با مدیریت توسعه روستایی استان جهت شرکت در جلسه ی هم اندیشی دعوت به عمل آمد. نتایج پژوهش از وضعیت موجود و مورد انتظار حاکی از آن بود که تفاوت فاحشی بین وضعیت موجود و مطلوب روستاهای فاقد مدیریت دهیاری از لحاظ برخورداری از امکانات عمومی و سطح رفاه اجتماعی وجود دارد و انتظار می رود با ایجاد مدیریت روستایی در روستاهای فاقد دهیاری تأثیر مثبتی بر توسعه-ی پایدار روستا از طریق انجام عملیات عمرانی، ایجاد فرصت های شغلی، گسترش صنعت گردشگری، بهبود وضعیت بهداشتی، مرمت و احداث جاده ها و اماکن عمومی، احداث و راه اندازی مراکز آموزشی و کارگاه های صنایع دستی، تحت پوشش قرار دادن انواع بیمه ها، حفظ محیط زیست و حضور بیشتر ادارات و نهاد ها و پیگیری امور روستا حاصل شود. همچنین نتایج مطالعه نشان داد برای تحقق مدیریت کارآمد در روستاهای فاقد دهیاری در چارچوب چشم انداز روستایی، لزوم توجه به ساز و کارهای نهادی از جمله بازنگری در محدوده ی جغرافیایی مدیریت اجرایی، شیوه مدیریت و حکمرانی با تأکید بر ایجاد و تقویت نهادهای بومی، محلی و مدنی، و تبیین منابع مالی و درآمدی آن ضرورت دارد. مدیریت روستا،